دسته گردانی : برخلاف تعزیه خوانی دسته گردانی رونق ویژه ای دارد دسته گردانی که مخصوص ایام محرم است چنان باگرمی وصمیمیت انجام می شود که هرسال صدها نفر ازکسانی که ترک یار ودیار کردهاند به یاد وطن می اندازد به طوری که برای شرکت یا تماشای این مراسم درهرکجا که باشند خود را به روستای زادگاهشان میرسانند. دستهها عموماً به انواع گوناگون تقسیم میشود که : دستهی سینه زنی ، رنجیرزنی ، شام غریبان ، سنگ زنی میان جوشی وپامنبری متداول ترین آن هاست هریک ازاین انواع خود به نسبت شعری که خوانده میشود تقسیماتی دارد . سه ضرب ، بحر طویل وغیره ، باید توجه داشت که هرنوع سینه زنی نوحه مخصوص به خود دارد فرضاً نوحهای که مخصوص میان جوشی است با نوحه ای که درسینه زنی یا پامنبری به کارمی رود تفاوت کلی دارد .این تفاوت هم دروزن شعر وهم درآهنگ آن است وهیچکدام نمی توانند جای گزین یکدیگر شوند .سینه زنی معمولاً ازاول محرم هرسال شروع میشود . البتّه ازدوسه روز قبل مقدمات آن فراهم شده است . محل سینه زنی نیزبیشتر مساجد واگرتکیه داشته باشند درتکایاست . هرمسجد عده ای خدام دارد که مخصوصاً دراین ده روز خودشان را وقف مسجد ومردم می کنند . حتی شبها درمسجد می خوابند . گذشته ازاینکه وظیفه اشان تهیه تمام اشیای مورد احتیاج است باید ازمردم هم درسینه زنی وعزاداری پذیرایی کنند . این شغل دربعضی روستاها ازاهمیت ویژه ای برخورداراست وحتی درروستای ابر شاهرود شنیدیم که موروثی است . خدام مخصوصاً دراین مدت باید سیاهپوش باشند این امر تا آن حد جدی گرفته ورعایت می شود که این گروه به سیاهپوش معروف شده اند .
ازاول محرم تاسیزدهم درداخل تکیه یا مسجد دسته می گیرند جزدرمواردی که دوره گردی دارند ویا به سلام دستههای دیگر محله ها میروند مثلاً درمایان روزهفتم دورده میگردند. اما دسته گردانی بطور جدی وعملاً ازروزششم یا هفتم شروع میشود دراین روز دستهی سیاهپوش طوق وپرچم جمع میکنند وبعد ازطی این مرحله به طور جدی دسته میگیرند توضیح اینکه بعضی خانهها بسبب نذورات ووقفیاتی که دارند طوق یا پرچمی درخانه نگه داری می کنند که ازپدرانشان به یادگارمانده است این طوق ها درروزخاص که بیشتر ششم یا هفتم است جمع آوری میشود وبعد ازتزیین درجلوی دسته ها به حرکت درمی آید درپیش گفتیم که سیاهپوشان وظیفه دارند که این علایم ونشانههای مذهبی راخانه به خانه جمع آوری کنند وبا تشریفات ویژه آنها را به مساجد یا تکیهها بیاورند . آنان ازخانهای شروع میکنند وبه ترتیب اول پرچم وسپس طوقها را تحویل گرفته به محل مورد نظر میآورند . گاه ممکن است صاحب طوق خود آن را به مسجد بیاورد . طوق ها را یا درخانه می بندند یعنی روی هم سوار میکنند و به تکیه می آورند یا آنکه قطعات آنها را درسینی گذاشته به مسجد منتقل وبه اصطلاح جامع میکنند یعنی درمقصد قطعات آن را روی هم سوار میکنند کسانی که نذرونیازی برای طوق یا علم دارند درمسیر آنها قرارگرفته ونذرخود را ادا می کنند این نذر گاه ممکن است قربان کردن یک گوسفند وتوزیع گوشت آن بین حاضرین باشد بعد ازپایان این مرحله خطبه دوازده امام میخوانند . وقتی به نام امام دوازدهم رسیدند یک مرتبه همهی طوقها را بلند میکنند ودور تکیه میچرخانند . سپس صاحب هرطوق عده ای را به خانه خود برای صرف ناهار دعوت می کند. دربرخی ازروستاها مثل مایان زنها هم دراین روزها مراسم مستقلی اجرا میکنند . البته آنها به جای طوق "سله" (salla)یا کتل دارند که درخانه صاحب نذر جمع می شوند و"سله" می بندند . بعدمردها راخبرمیکنند تا آن را به تکیه ببرند . پرجم ها و طوق ها تا روز یازدهم محرم درتکیه یا مسجد باقی میماند ودرپایان مراسم صاحبان یا متولیان هریک خودشان آن را به خانه می برند .
تبادل
لینک هوشمند
برای تبادل
لینک ابتدا ما
را با عنوان
مردم شناسی و آدرس
213254.LXB.ir
لینک
نمایید سپس
مشخصات لینک
خود را در زیر
نوشته . در صورت
وجود لینک ما در
سایت شما
لینکتان به طور
خودکار در سایت
ما قرار میگیرد.